ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ (20/1/2014)

Αναδημοσίευση από το Δίκτυο Μελετών και Τεκμηρίωσης (LeftLab.gr).

Συντάκτης: Φοίβος Κλαυδιανός

ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ

  • Εκλογές και μνημόνιο (1): Προλαβαίνουμε να βγούμε από το μνημόνιο μέχρι τις ευρωεκλογές; (ρεπορτάζ sofokleousin)

Στο Μαξίμου εκτιμούν ότι οι ατέρμονες διαπραγματεύσεις και η διαρκώς ανακυκλούμενη σεναριολογία περί νέων μέτρων “κοστίζουν” πολιτικά στην κυβέρνηση, οδηγώντας την εκ του ασφαλούς σε ήττα στην επερχόμενη διπλή εκλογική αναμέτρηση και σε περαιτέρω αποδυνάμωση. Θέτουν λοιπόν ως προτεραιότητα το κλείσιμο όλων των εκκρεμοτήτων μέχρι το Μάιο, ώστε πριν ανοίξουν οι κάλπες, ο Αντ. Σαμαράς να μπορεί να πει ότι «τελειώσαμε με την τρόικα» και η χώρα βγαίνει από την ασφυκτική εποπτεία των δανειστών.

Για να επιτύχουν αυτόν τον στόχο, προσβλέπουν κυρίως στη στήριξη Ευρωπαίων ηγετών, οι οποίοι δεν θα ήθελαν να δουν να επέρχεται στην Ελλάδα πολιτική αλλαγή και να ανεβαίνει στην εξουσία μία αριστερή κυβέρνηση, που θα διατάρασσε τις υπάρχουσες ισορροπίες στην ΕΕ. Σαμαράς και Στουρνάρας θα αναλάβουν τις επόμενες εβδομάδες πρωτοβουλίες, προσπαθώντας να πείσουν τους Ευρωπαίους συνομιλητές τους ότι η Ελλάδα χρειάζεται πρωτίστως πολιτική σταθερότητα και  αλλαγή πολιτικοινωνικού κλίματος  – που μπορούν να επιτευχθούν μόνον αν φανεί ότι τελειώνει η ιστορία του Μνημονίου και της τρόικας.

Προσφέροντας λοιπόν ως “αντάλλαγμα” την εγκατάλειψη της ιδέας για κούρεμα χρέους – στην οποία επιμένει το ΔΝΤ, θα ζητήσουν να επισημοποιηθεί “πανηγυρικά” η έξοδος της Ελλάδας από το Μνημόνιο  στο τέλος του τρέχοντος εξαμήνου και η ευρωζώνη να αναλάβει τη δέσμευση ότι  – αν παραστεί ανάγκη – θα παράσχει πρόσθετη χρηματοδοτική βοήθεια, χωρίς νέο Μνημόνιο. (…)

Το σχέδιο που έχει υιοθετηθεί από Σαμαρά-Στουρνάρα για να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης-διαπραγμάτευσης με Ευρωπαίους ηγέτες και το Διευθυντήριο των Βρυξελλών, περιλαμβάνει τα εξής σκέλη: Το Eurogroup δίνει στις 17 Φεβρουαρίου πράσινο φως για την εκταμίευση της δόσης των 3,1 δισ. ευρώ. Ακολουθούν εγκρίσεις από το ΔΝΤ. Τον Απρίλιο η Eurostat επιβεβαιώνει τα στοιχεία για το πρωτογενές πλεόνασμα. Συμφωνούνται οι βασικοί όροι για ελάφρυνση χρέους, με μείωση επιτοκίου  και επιμήκυνση αποπληρωμής δανείων ή/και  πάγωμα τοκοχρεολυσίων της επόμενης διετίας. Ακολουθούν δηλώσεις Ευρωπαίων  ηγετών και ημιεπίσημες ανακοινώσεις  από τις Βρυξέλλες, ότι ολοκληρώνεται  με επιτυχία η υλοποίηση του ελληνικού προγράμματος. Η κυβέρνηση θα μπορεί τότε να “επενδύσει” πολιτικά στο ότι, εφαρμόζοντας τους όρους του Μνημονίου, κατόρθωσε να βγάλει τη χώρα από τη στενωπό, απομάκρυνε την τρόικα και η δημοσιονομική-οικονομική πολιτική θα χαράσσεται πλέον στην Αθήνα, χωρίς έξωθεν “υποδείξεις” και υπαγορεύσεις.

Σ.σ. Το σχέδιο περί μιας επικοινωνιακής εξόδου της χώρας από το μνημόνιο δεν μπορεί να πετύχει γιατί σκοντάφτει σε σειρά εμποδίων. Πρώτον, οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα θα διαρκέσουν ακόμη πολύ και αυτό δεν θα δημιουργεί κλίμα τέλους του μνημονίου. Δεύτερον, όλα τα παραπάνω επικοινωνιακά τερτίπια δεν θα έχουν καμία επίδραση στην καθημερινότητα των πολιτών και στην πραγματική οικονομία. Τρίτον, οι Γερμανοί δεν φαίνεται να εμπιστεύονται την ελληνική κυβέρνηση ώστε να χαρίσουν μια έστω εικονική έξοδο από το μνημόνιο. Επιπλέον, το πολιτικό κλίμα στον βορά δεν επιτρέπει παραχωρήσεις στον νότο. Η δε απειλή του ερχομού του Σύριζα στην εξουσία αφενός, μοιάζει αναπόφευκτη αφετέρου, μπορεί να καθυστερήσει για έναν ακόμη χρόνο (ο οποίος δεν είναι καθόλου λίγος).

  • Εκλογές και μνημόνιο (2): προλαβαίνουμε μέχρι τον Οκτώβρη να αντιστρέψουμε το αρνητικό κλίμα; (ρεπορτάζ Καθημερινής)

Ενώπιον διπλού διλήμματος σχετικά με τον χρόνο του ανασχηματισμού, αλλά και της διενέργειας εθνικών εκλογών, βρίσκεται ο πρωθυπουργός. Ο κ. Αντώνης Σαμαράς προσανατολίζεται να προχωρήσει σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης τον Απρίλιο, μετακινώντας τον κ. Γιάννη Στουρνάρα σε άλλη κορυφαία θέση. Ωστόσο, δεν αποκλείεται οι αλλαγές στην κυβέρνηση να γίνουν μετά τις ευρωεκλογές, για να απορροφηθούν κραδασμοί από ενδεχόμενο αρνητικό αποτέλεσμα. Ο κ. Σαμαράς, παρότι έχει ταχθεί υπέρ της εξάντλησης της τετραετίας, προβληματίζεται πλέον και για τον χρόνο των εκλογών, με δεδομένο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατέστησε σαφές ότι θα μπλοκάρει την προεδρική εκλογή την άνοιξη του 2015. Ο πρωθυπουργός φέρεται αποφασισμένος να αναλάβει πρωτοβουλίες για την εξάντληση της τετραετίας. Όμως, μετά την παρέμβαση του κ. Τσίπρα διακινούνται σενάρια σύμφωνα με τα οποία, προκειμένου να αποφευχθεί μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδος, εθνικές εκλογές θα μπορούσαν να διεξαχθούν τον Οκτώβριο, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η τουριστική περίοδος και πιθανότατα επιτευχθεί συμφωνία για το ελληνικό χρέος. Σ’ αυτήν την περίπτωση, θα ήταν δυνατό να δεσμευθούν από τότε τα κόμματα ποιον υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας θα υποστηρίξουν.

  • Εκλογές και μνημόνιο (3): εκλογές μετά την εξάντληση της τετραετίας ή με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ στην άνοιξη το 2015 (ρεπορτάζ Ναυτεμπορικής)

Σταθερά προσηλωμένος στο σενάριο η χώρα να εξέλθει με τις δικές της δυνάμεις από τα μνημόνια εντός του 2014 και να πάει σε εκλογές είτε με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ το πρώτο τρίμηνο του 2015, είτε με την ολοκλήρωση της τετραετίας το 2016, παραμένει ο Πρωθυπουργός.

Όπως δηλώνει συνεργάτης του κ. Σαμαρά, τα υπόλοιπα –πρόωρη προσφυγή στις κάλπες και ανασχηματισμός – είναι σενάρια που διακινούνται εξυπηρετώντας πολλές φορές και προσωπικά συμφέροντα.

Το ίδιο πρόσωπο παραδέχεται ότι στο θέμα των εκλογών υπάρχει απόλυτη σύμπτωση απόψεων με τους δανειστές μας, ενώ η πορεία του προγράμματος προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας είναι αντικείμενο διαβουλεύσεων, το αποτέλεσμα των οποίων θα βαρύνει και στις όποιες αποφάσεις κληθεί να λάβει η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός το προσεχές τρίμηνο.

Ειδικότερα για το θέμα των πρόωρων εκλογών, στέλεχος της κυβέρνησης αναφέρει δύο παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτικά: Ο πρώτος είναι η κατηγορηματική άρνηση των εταίρων και δανειστών μας σε αυτό το ενδεχόμενο και ο δεύτερος ότι με το ΠΑΣΟΚ να βρίσκεται δημοσκοπικά λίγο πάνω από το 4%, «οι εκλογές θα ισοδυναμούσαν με πολιτική αυτοκτονία».

Ο Πρωθυπουργός συνεχίζει να πιστεύει ότι οι δανειστές μας θα κατανοήσουν τη δύσκολη κατάσταση που έχει περιέλθει ο ελληνικός λαός και τις θυσίες στις οποίες έχει υποβληθεί.   Το κάλεσμα του προέδρου της Ευρωβουλής Μάρτιν Σουλτς προς τους εταίρους να επιδείξουν την αλληλεγγύη τους στην Ελλάδα και στον ελληνικό λαό, λαμβάνοντας τις ενδεδειγμένες αποφάσεις που θα επιτρέψουν στη χώρα να εξυπηρετήσει το χρέος, χωρίς να «σκοτώσει» την ανάπτυξη, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ωστόσο, συνεργάτες του σημειώνουν ότι η εμμονή στην κατεύθυνση της μονομερούς λιτότητας για τα επόμενα χρόνια «δεν μπορεί να γίνει δεκτή». Σε αυτή την περίπτωση, λένε, όλα τα σενάρια είναι πιθανά και τον τελικό λόγο θα τον έχει ο ελληνικός λαός.

  • «Συνομιλία» με Τρισέ στην Καθημερινή

Απαντώντας στην κριτική που του ασκήθηκε για την αντίθεσή του στην αρχική αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που εκτιμάται ότι θα είχε οδηγήσει σε ταχύτερη λύση με λιγότερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος για την Ελλάδα, ο κ. Τρισέ αποκάλυψε τη βαθιά ανησυχία που τον διακατείχε για τις καταστροφικές συνέπειες που ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους μπορεί να είχε σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, καθώς, όπως σημείωσε, «η Ελλάδα είχε στην αρχή της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους τον ρόλο που είχε η Ταϊλάνδη στην ασιατική κρίση χρέους στα τέλη της δεκαετίας του ’90». Εξήγησε ότι η αρχική αντίθεσή του στην αναδιάρθρωση του χρέους προς τους ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας ήταν απόρροια της ανησυχίας του ότι θα ζητούσαν κάτι ανάλογο και οι άλλες χώρες που αντιμετώπιζαν προβλήματα, αλλά τελικά συμφώνησε μόλις κατέστη σαφές ότι η Ελλάδα θα αποτελούσε τη «μοναδική περίπτωση».

  • Εκλογές και μνημόνιο (4): σεναριολογία τριπλών εκλογών τον Μάιο (ρεπορτάζ tvxs)

Τα σενάρια για τριπλές εκλογές τον Μάιο δίνουν και παίρνουν. Η ιδέα των τελευταίων ημερών ήταν ότι η αδυναμία συνεννόησης με τους πιστωτές δημιουργεί συνθήκες ρήξης της κυβέρνησης με την Τρόικα και επομένως πρόωρης προσφυγής στις κάλπες με αυτή την ατζέντα. Σε μεγάλο βαθμό αυτό ήταν και ένα επικοινωνιακό παιχνίδι για να φοβηθούν οι έξω ότι μπορεί ο πρωθυπουργός να θυμώσει στ’ αλήθεια και να ανησυχήσουν οι μέσα ότι πάμε πάλι σε πολιτική αστάθεια που βλάπτει σοβαρά την οικονομία. Από χθες το βράδυ που έγινε γνωστή η απόφαση του ΣτΕ με την οποία κρίνονται αντισυνταγματικές οι περικοπές μισθών και συντάξεων για όλους τους ενστόλους προστέθηκε ένα ακόμη επιχείρημα στους υποστηρικτές της εισήγησης για εκλογές το συντομότερο δυνατό.

  • Σίγουρο θεωρείται στους διάφορους ευρωπαϊκούς θεσμούς το τρίτο μνημόνιο σύμφωνα με την Real News

Χάσμα μιλίων και δισεκατομμυρίων χωρίζει την κυβέρνηση και την τρόικα για να ολοκληρωθεί ο έλεγχος της τελευταίας και να λάβει η χώρα την επόμενη δόση, που θα αποτρέψει τη στάση πληρωμών επί των εξωτερικών της υποχρεώσεων, τη στιγμή που πηγές του μηχανισμού στήριξης ESM, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Κομισιόν και της Ευρωομάδας Εργασίας (Euro Working Group) αποκαλύπτουν πως η χώρα δεν θα ξεφύγει από την ανάγκη για πρόσθετο δανεισμό τουλάχιστον 14 δισ. ευρώ, συνοδεία νέου μνημονίου. Συγκεκριμένα, τέσσερις ανεξάρτητες μεταξύ τους πηγές, προερχόμενες από τους βασικούς θεσμούς που παρακολουθούν την ελληνική οικονομία -το EWG, την ΕΚΤ, τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών της Κομισιόν και τον ESM στο Λουξεμβούργο- προεξοφλούν, μιλώντας στη Realnews την περασμένη εβδομάδα και ενόσω ο πρωθυπουργός βρισκόταν στο Στρασβούργο, ότι «το νέο μνημόνιο για την Ελλάδα είναι μονόδρομος για να ληφθεί νέο δάνειο και να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό».

  • Απόφαση του ΣτΕ κατά των περικοπών μισθών των σωμάτων ασφαλείας

Φωτιές άναψε η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας να κρίνει ως αντισυνταγματική την μείωση που είχαν υποστεί στους μισθούς και τα επιδόματά τους οι στρατιωτικοί και οι άνδρες των σωμάτων ασφαλείας. «Ασφαλώς και η κυβέρνηση σέβεται τις αποφάσεις του ΣτΕ, όμως στο συγκεκριμένο σας ερώτημα η κυβέρνηση δεν μπορεί να τοποθετηθεί αν δεν δει προηγουμένως την απόφαση. Δεν έχουμε πάρει την απόφαση στα χέρια μας» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Σίμος Κεδίκογλου. Σε δηλώσεις του ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης υποστήριξε ότι «όσες δικαστικές αποφάσεις και να βγουν, λεφτά δεν θα γεννήσουμε». Ο υπουργός τόνισε ότι οι περικοπές των μισθών και των συντάξεων δεν είναι κομμάτι του μνημονίου διότι χρεοκοπήσαμε. «Το πρόβλημα της χώρας μας δεν είναι νομικό. Κάθε απόφαση που θα ακυρωθεί θα πρέπει αυτομάτως να αντικατασταθεί με κάποια άλλη», είπε.

Από μέρους του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης τοποθετήθηκε για το θέμα ο γραμματέας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Βούτσης, μιλώντας στον realfm 97.8 και τον Νίκο Χατζηνικολάου. «Εξ όσων γνωρίζουμε, είναι και πολιτικό το ζήτημα που ανοίγει στον νέο κύκλο και αφού πέρασαν 2 χρόνια που το ΣτΕ είχε επικροτήσει τις πρώτες μνημονιακές αποφάσεις, φαίνεται ότι υπάρχει ένα σκεπτικό ότι πλέον δεν είναι η ανάγκη της χώρας τέτοια που να υπάρχουν πράξεις της διοίκησης στα όρια ή και έξω από τα όρια της νομιμότητας σε σχέση με μισθολογικά ζητήματα, οικονομικές ανάγκες, δημοσιονομική πολιτική. Πράγμα που ανοίγει ενδεχομένως πολύ ευρύτερο ζήτημα πέραν της μισθολογικής αποκατάστασης των ένστολων», είπε. Την επέκταση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις αποδοχές των στρατιωτικών και σε όλους τους άλλους κλάδους ζητεί ο βουλευτής και υπεύθυνος Τομέα Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Μητρόπουλος. Ο κ. Μητρόπουλος εκφράζει την ελπίδα η απόφαση αυτή να «εγκαινιάσει μια νέα θεώρηση της δικαστικής λειτουργίας για τους μισθούς και συντάξεις όλων ανεξαιρέτως των Ελλήνων, βγάζοντας σταδιακά αντισυνταγματικούς όλους τους σχετικούς εφαρμοστικούς νόμους που μέλλουν να εφαρμοστούν για πολλές γενεές εργαζομένων».

ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ (ΕΛΛΑΔΑ)

  • Συνέντευξη σ. Δραγασάκη στην Αυγή

Ο Γ. Δραγασάκης αναφέρθηκε κυρίως στην προετοιμασία του Σύριζα για την ολοκλήρωση του προγράμματός του.

Απαντώντας στην κριτική που ασκείται για καθυστερήσεις τόνισε: «Η κριτική δεν έχει βάση, αφού μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε και έχει πρόγραμμα εναλλακτικό προς το μνημόνιο το οποίο αποτελεί το μοναδικό πρόγραμμα των κυβερνητικών δυνάμεων. Εν πάση περιπτώσει, εμείς βρισκόμαστε στην εξής φάση: Ολοκληρώνεται και θα είναι σύντομα στη διάθεση των πολιτικών οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ ένα πληρέστερο σε σχέση με το προηγούμενο εκλογικό πρόγραμμα, το οποίο θα είναι πιο κοντά στις ανάγκες του κυβερνητικού προγράμματος. (…) Δεύτερον, σε πολλά κρίσιμα προβλήματα, όπως εκείνο της ανθρωπιστικής κρίσης, της ανεργίας, της παραγωγικής ανασυγκρότησης, του πολιτικού συστήματος κλπ, έχει γίνει σημαντική θεωρητική και πρακτική δουλειά. Έχουν διαμορφωθεί αναλυτικά προγραμματικά κείμενα, τα οποία προβλέπεται να αρχίσουν να αναρτώνται σύντομα στο διαδίκτυο και να γίνουν αντικείμενο ανοικτής, περαιτέρω συζήτησης και επεξεργασίας.»

Στη συνέχεια σκιαγράφησε τους νέους κύκλους επεξεργασίας του προγράμματος: «Τώρα πρέπει να αναδειχθεί η πιο ουσιαστική διάσταση του προγράμματος. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι τελικά η μετάφραση των κοινωνικών και των λαϊκών αναγκών και προσδοκιών σε ένα πολιτικό σχέδιο με προοπτική και σε πολιτικές υλοποιήσιμες υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Ο λαός συνεπώς δεν είναι απλός ακροατής ή παθητικός αποδέκτης του προγράμματός μας, αλλά συμμέτοχος στη χάραξη και την υλοποίησή του. (…) Για να μπορέσει να γίνει αυτό, έπρεπε να προηγηθεί αυτή η προεργασία ώστε να υπάρχει μια βάση που να ενοποιεί πρώτα τις δυνάμεις του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ. Πώς να καλέσουμε το λαό να ενωθεί αν Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ενιαίος και αν αυτό δεν επιβεβαιώνεται διαρκώς στην πράξη;».

Σχετικά με το φόρουμ κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων για την διαμόρφωση εναλλακτικής πρότασης παρατήρησε: «Είναι μια από τις πολλές μορφές με τις οποίες μπορούμε να ανταποκριθούμε σ’ αυτή την ανάγκη. Υπάρχουν θέματα που ασφαλώς πρέπει το κόμμα να τα αποφασίζει με τις διαδικασίες του, όπως είναι το θέμα των πολιτικών συμμαχιών κλπ. Όμως υπάρχουν και πάρα πολλά θέματα προγραμματικού χαρακτήρα που, από τη στιγμή που εμείς έχουμε διαμορφώσει τον πυρήνα της πολιτικής μας, δεν έχει νόημα να συζητάμε μόνοι μας, μόνο μεταξύ μας.»

Ειδικότερα για το τραπεζικό σύστημα σημείωσε τα εξής: «…πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι το υφιστάμενο τραπεζικό σύστημα θα αργήσει να ορθοποδήσει. Το αναγνωρίζει εμμέσως και η Τράπεζα της Ελλάδας, όταν στην τελευταία Έκθεσή της συζητά το ενδεχόμενο μιας ανάκαμψης που ίσως χρειασθεί να γίνει χωρίς επαρκή τραπεζικό δανεισμό. Πρέπει λοιπόν να προχωρήσουμε άμεσα στη δημιουργία μιας αναπτυξιακής επενδυτικής τράπεζας δημοσίου συμφέροντος, όπως έκανε πρόσφατα και η Γαλλία. Επίσης πρέπει να μελετήσουμε και μη συμβατικά και εναλλακτικά μέσα χρηματοδότησης και δημιουργίας ρευστότητας, και στο κράτος και στην ιδιωτική οικονομία.»

Σχετικά με την αξιοποίηση μη συμβατικών μέσων διευκρίνισε: «Το περιεχόμενο της έννοιας αυτής δεν είναι συγκεκριμένο ούτε έχει όρια. Συνήθως υπονοεί, η έννοια αυτή, ότι για να υπηρετήσω έναν σκοπό θα το κάνω βγαίνοντας, αν χρειασθεί, έξω από τα υφιστάμενα κανονιστικά πλαίσια και θα διεκδικήσω την εκ των υστέρων νομιμοποίηση των πράξεών μου. (…) Με την ίδια έννοια λοιπόν θεωρώ ότι έχουμε όλα τα δίκια του κόσμου με το μέρος μας να πούμε πως, αν είναι να αποτρέψουμε μια ανθρωπιστική κρίση ή μια οικονομική κατάρρευση, θα κάνουμε «ότι περνάει από το χέρι μας» για να το πετύχουμε, με τη σύμφωνη γνώμη του ελληνικού λαού και υπό τον όρο βεβαίως ότι θα αποτρέπει και δεν θα κάνει πιο άμεση την καταστροφή.»

Ειδικά για την χρησιμοποίηση εναλλακτικού νομίσματος σημείωσε: «Ο όρος «εναλλακτικό νόμισμα» δεν είναι δόκιμος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για εναλλακτικά μέσα πληρωμών. Πρόκειται για διεθνή θεωρητική συζήτηση που αναφέρεται σε ακραίες καταστάσεις. Για εμάς, τον ΣΥΡΙΖΑ, ο πρώτος, ο κεντρικός και άμεσος στόχος μας είναι να αποτρέψουμε τέτοιες ακριβώς καταστάσεις. Να μην φτάσουμε σ’ αυτές. Αυτό δεν σημαίνει ότι κλείνουμε τα μάτια μας ή τα αυτιά μας σε ότι συζητείται διεθνώς, ακόμη και για ενδεχόμενα που υπερβαίνουν τις δικές μας επιθυμίες ή επιλογές. Αρκεί να μην μας αποπροσανατολίζουν από τον ως άνω άμεσο, κύριο και κεντρικό στόχο μας και να μην δίνουν τροφή στους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς του κ. Σαμαρά.»

Όσο για τις προτεραιότητες του προγράμματος τις περιέγραψε ως εξής: «1) Η άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης για να υπάρξει ένα σοκ ανακούφισης. Αλλά, όμως, την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης ας μην την φαντασθούμε μόνο ως ένα σύνολο κρατικών πολιτικών από τα πάνω. Πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση της κοινωνίας και να δημιουργηθεί ένα κλίμα που θα ξαναβάλει στο κέντρο της προσοχής μας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. 2) Ένα κύμα ρήξεων και μεταρρυθμίσεων παντού, που να δημιουργούν τις βάσεις για έναν νέο τρόπο λειτουργίας τους κράτους και της κοινωνίας, με βάση την αλληλεγγύη και τη δικαιοσύνη. 3) Η παραγωγική ανασυγκρότηση, που είναι στόχος μακράς πνοής, αλλά πρέπει και εδώ να αρχίσουμε αμέσως, γιατί έχουμε μια κατάσταση στην οικονομία, όπου πάρα πολλές επιχειρήσεις, ακόμη και μεγάλες, μπορεί να καταρρεύσουν αν δεν υπάρξει κεντρικός σχεδιασμός.»

  • Συνέντευξη Κώστα Μελά στην Εποχή

Ερωτώμενος για το τι κίνησε το ενδιαφέρον των εισαγγελέων ξαφνικά ώστε να εκκινήσουν την έρευνα για το ΤΤ περιέγραψε ως εξής τη διαδικασία και τις αρμοδιότητες τις ΤτΕ και του Υπ Οικονομικών:

Τι κί­νη­σε το εν­δια­φέ­ρον των ει­σαγ­γε­λέων ξαφ­νι­κά να προ­χω­ρή­σουν στην έ­ρευ­να για το ΤΤ; Αυ­τό εί­ναι το πιο ση­μα­ντι­κό, το βα­σι­κό θέ­μα. Τα τεκ­μή­ρια υ­πήρ­χαν. Σύμ­φω­να με τις δη­λώ­σεις του διοι­κη­τή της ΤτΕ, στην Επι­τρο­πή Οι­κο­νο­μι­κών Υπο­θέ­σεων της Βου­λής, εί­χαν ε­ντο­πι­σθεί προ­βλή­μα­τα ως προς την ε­πάρ­κεια της ε­ται­ρι­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης α­πό το 2006. Το 2007-8 έ­γι­ναν νέ­οι έ­λεγ­χοι και υ­πο­δεί­χθη­κε στο ΤΤ να προ­σέ­ξει τις χο­ρη­γή­σεις του. Στις αρ­χές του 2009 δια­πι­στώ­νε­ται δρα­στη­ριο­ποίη­ση του ΤΤ χω­ρίς προ­η­γού­με­νη ε­νη­μέ­ρω­ση της ΤτΕ, με α­πο­τέ­λε­σμα τον Απρί­λιο του ί­διου έ­τους η ΤτΕ να α­πα­γο­ρεύ­σει τη χο­ρή­γη­ση πε­ραι­τέ­ρω ε­πι­χει­ρη­μα­τι­κών δα­νείων. Το 2010 ε­πι­βάλ­λε­ται πε­ριο­ρι­σμός τα δά­νεια να δί­νο­νται «μό­νο σε ε­ται­ρίες με υ­ψη­λή πι­στο­λη­πτι­κή ι­κα­νό­τη­τα». Το 2011 η δια­γνω­στι­κή με­λέ­τη της Black Rock ε­πι­βε­βαιώ­νει τα ευ­ρή­μα­τα των ε­πι­τό­πιων ε­λέγ­χων της ΤτΕ χα­ρα­κτη­ρί­ζο­ντας την πο­λι­τι­κή του ΤΤ ε­πι­θε­τι­κή. Το 2012 η ΤτΕ ε­νη­μέ­ρω­σε την Αρχή ξε­πλύ­μα­τος χρή­μα­τος και στη συ­νέ­χεια η Αρχή ε­νη­μέ­ρω­σε την Ει­σαγ­γε­λία Πρω­το­δι­κών Αθη­νών, η ο­ποία με τη σει­ρά της, μέ­σω του οι­κο­νο­μι­κού ει­σαγ­γε­λέα, προ­χώ­ρη­σε αυ­τα­παγ­γέλ­τως σε έ­ρευ­να και σε ά­σκη­ση διώ­ξεων. Όπως εί­ναι γνω­στό η έκ­θε­ση της Black Rock δεν έ­χει δο­θεί στη δη­μο­σιό­τη­τα ού­τε στη Βου­λή. Αλλά ού­τε και οι εκ­θέ­σεις της ΤτΕ εί­ναι γνω­στές.

Η Τρά­πε­ζα της Ελλά­δος τι  θα μπο­ρού­σε να κά­νει πε­ραι­τέ­ρω; Νο­μί­ζω ό­τι υ­πάρ­χει μια α­πο­φυ­γή α­πο­φα­σι­στι­κής δρά­σης σε σχέ­ση με τις ε­κτός θε­σμι­κού πλαι­σίου ε­νέρ­γειες της η­γε­σίας του ΤΤ. Νο­μί­ζω ό­τι θα μπο­ρού­σε να δρά­σει πε­ρισ­σό­τε­ρο α­πο­φα­σι­στι­κά και να ε­πι­βάλ­λει ή να ε­ξαν­τλή­σει τις προ­βλε­πό­με­νες πει­θαρ­χι­κές ποι­νές στο ΤΤ. Επί­σης, πι­θα­νόν να έ­πρε­πε να εί­χε στεί­λει νω­ρί­τε­ρα τις εκ­θέ­σεις της στην Αρχή ξε­πλύ­μα­τος βρώ­μι­κου χρή­μα­τος. Όμως ό­ταν δεν έ­χου­με την πλή­ρη πλη­ρο­φό­ρη­ση, δεν μπο­ρού­με να α­πο­φαν­θού­με με σι­γου­ριά και α­ντι­κει­με­νι­κά.

Η ει­σαγ­γε­λέ­ας έ­χει τις εκ­θέ­σεις; Ασφα­λώς τις έ­χει. Η ΤτΕ ή­ταν υ­πο­χρεω­μέ­νη να τις δώ­σει. Στη Βου­λή των Ελλή­νων, βέ­βαια, δεν τις δί­νει, α­κό­μα κι ό­ταν τις ζη­τή­σει. Αυ­τό α­πορ­ρέει, εί­ναι θέ­μα γε­νι­κό­τε­ρο, α­πό το ευ­ρω­παϊκό τρα­πε­ζι­κό σύ­στη­μα. Μέ­σα σ’ αυ­τές τις υ­πο­δεί­ξεις κι­νεί­ται η ΤτΕ. Η Ε­ΚΤ, ε­πί της ου­σίας, εί­ναι έ­νας αυ­τό­νο­μος ορ­γα­νι­σμός ο ο­ποίος δεν ε­λέγ­χε­ται α­πό το Ευ­ρω­παϊκό κοι­νο­βού­λιο ού­τε α­πό τα ε­θνι­κά κοι­νο­βού­λια σε α­ντί­θε­ση με ό­τι συμ­βαί­νει στις Η­ΠΑ και στη Μ. Βρε­τα­νία.

Για­τί έ­σκα­σε τώ­ρα το σκάν­δα­λο; Κα­τά την ά­πο­ψή μου, διό­τι το ΤΤ, για να πω­λη­θεί, χω­ρί­στη­κε σε «κα­λή» και «κα­κή» τρά­πε­ζα και μπή­κε στη δια­δι­κα­σία η Black Rock και ο εκ­κα­θα­ρι­στής. Οπό­τε, υ­πο­χρεω­τι­κά, εμ­φα­νί­στη­καν αυ­τά τα ε­πι­σφα­λή δά­νεια. Ο εκ­κα­θα­ρι­στής, που διο­ρί­ζε­ται α­πό την ΤΕ, εί­ναι υ­πο­χρεω­μέ­νος να δει κά­θε έ­να α­πό τα δά­νεια της «κα­κής» τρά­πε­ζα τι πε­ρι­θώ­ρια α­φή­νει, και σε τι πο­σο­στό, να α­πο­πλη­ρω­θεί, τι πο­σά μπο­ρεί να δια­σώ­σει. Το κό­στος που θα προ­κύ­ψει, το βά­ρος, θα το πά­ρει ο κρα­τι­κός προϋπο­λο­γι­σμός, οι φο­ρο­λο­γού­με­νοι. Ο εκ­κα­θα­ρι­στής τα α­να­κά­λυ­ψε, το ί­διο και η  Black Rock,  και η ΤτΕ έ­κρι­νε ή υ­πο­χρεώ­θη­κε να τα στεί­λει  στην Αρχή ξε­πλύ­μα­τος βρώ­μι­κου χρή­μα­τος και στη συ­νέ­χεια στους οι­κο­νο­μι­κούς ει­σαγ­γε­λείς που αυ­τε­παγ­γέλ­τως διέ­τα­ξαν έ­ρευ­να. Όπως φαί­νε­ται η κ. Πό­πη Πα­παν­δρέ­ου κά­νει πο­λύ κα­λά τη δου­λειά της.

Δεν θα έ­πρε­πε, α­φό­του πή­ρε την έκ­θε­ση στα χέ­ρια της η διοί­κη­ση της ΤτΕ, να στεί­λει την έκ­θε­ση στον ει­σαγ­γε­λέ­α; Εύ­λο­γο το ε­ρώ­τη­μα, αλ­λά δεν μπο­ρεί να α­πα­ντη­θεί.  Εί­χα­με μια η­χη­ρή σιω­πή του­λά­χι­στον για δύο με τρία χρό­νια.

Το υ­πουρ­γείο Οι­κο­νο­μι­κών; Δεν προΐστα­ται, αλ­λά στο τέ­λος αυ­τό δεν πλη­ρώ­νει τα δο­λίως ε­πι­σφα­λή δά­νεια. Η α­πά­ντη­ση εί­ναι η ί­δια. Κα­τά τη γνώ­μη μου έ­πρε­πε να έ­χει κι­νη­το­ποιη­θεί. Εν πά­ση πε­ρι­πτώ­σει τώ­ρα ξε­κί­νη­σε η δια­δι­κα­σία και βρέ­θη­κε ό­τι 4-5 δά­νεια, ί­σως κι άλ­λα, δεν πλη­ρού­σαν τα κρι­τή­ρια της τρα­πε­ζι­κής τα­κτι­κής.

  • Ενδιάμεση έκθεση Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής: 1) Αυξημένη εποπτεία και μετά το τέλος του μνημονίου. 2) Παραμένει η ανάγκη μείωσης του χρέους

Στην έκθεση, υπό τον τίτλο «Η νέα οικονομική διακυβέρνηση στη ζώνη του ευρώ και η Ελλάδα», αναφέρεται ότι «το παρόν σημείωμα στηρίζεται στην παραδοχή ότι η Ελλάδα παραμένει στη Ζώνη του Ευρώ ή ότι υπάρχει ευρεία πολιτική συναίνεση για να αποφευχθεί η επιστροφή στη δραχμή. Στους κινδύνους της εξόδου από τη Ζώνη του Ευρώ αναφέρθηκε συχνά ο πρωθυπουργός και, τελευταία, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε πρόσφατη ομιλία του στις ΗΠΑ» ενώ «η παραμονή στην Ευρωζώνη οριοθετεί σήμερα τις δυνατότητες της χώρας με διαφορετικό τρόπο από το παρελθόν λόγω των θεσμικών (και άλλων) εξελίξεων».

Σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση, «στο μέλλον κάθε ελληνική κυβέρνηση, ανεξάρτητα αν υπογραφεί νέο μνημόνιο, θα πρέπει να κινείται εντός των νέων κανόνων οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Επίσης πρέπει να υπογράψει μαζί με άλλα κράτη- μέλη πάσης φύσης «συμβατικές διευθετήσεις» οι οποίες θα θέτουν τους όρους υπό τους οποίους θα χορηγείται βοήθεια μέσω των διαφόρων μηχανισμών. Από το 2014 βρισκόμαστε σε μια διαφορετική ΕΕ και Ευρωζώνη, δηλαδή σε μια νέα κατάσταση συλλογικής εποπτείας για τη δημοσιονομική της πολιτική και στενότερης συνεργασίας για τη γενικότερη οικονομική της πολιτική».

Όπως τονίζεται, «το νέο σύστημα αμοιβαίας εποπτείας διαφέρει σημαντικά από το προηγούμενο (προ κρίσης). Όσον αφορά τη δημοσιονομική πτυχή γίνεται πιο δεσμευτικό και συνδυάζεται με αυστηρότερες κυρώσεις και ευκολότερες διαδικασίες επιβολής τους».

Οι συντάκτες της έκθεσης, επικαλούμενοι τον Αμερικανό οικονομολόγο Robert Barro, αναφέρουν ότι «το υψηλό δημόσιο χρέος αργά ή γρήγορα, θα οδηγήσει σε υψηλότερη φορολογία η οποία θα μειώσει το δυναμικό της οικονομικής ανάπτυξης. Η οδυνηρή εμπειρία των τελευταίων ετών έχει επιβεβαιώσει την άποψη του Barro, αφού σχεδόν σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αυξηθεί οι φόροι, ενώ ταυτόχρονα έχουν μειώσει την πρόβλεψη για οικονομική ανάπτυξη. Επίσης νέοι στόχοι- προτεραιότητες είχαν υψηλό κόστος λόγω της πτώσης του ΑΕΠ που προκάλεσαν και της δραματικής αύξησης της ανεργίας. Τέλος, οι πολιτικές προτεραιότητες μπορεί να αποδειχθούν αντιπαραγωγικές με την έννοια ότι η πτώση του ΑΕΠ δυσκολεύει τις μεταρρυθμίσεις και την επίτευξη μιας όχι προσωρινής αλλά διατηρήσιμης ισορροπίας των προϋπολογισμών με εξάλειψη πρωτογενών ελλειμμάτων (φαινόμενο της «χιονοστιβάδας»)».

Υπό το πρίσμα όμως αυτό, όπως εκτιμούν οι συντάκτες της έκθεσης, «δεν λύθηκε το ζήτημα του χρέους της Ελλάδας, της Πορτογαλίας κ.α. Κράτη- μέλη όπως η Ελλάδα (με το δημόσιο χρέος να παραμένει στα δυσθεώρητα ύψη του 170%) δεν έχουν την παραμικρή δυνατότητα να μειώσουν τα χρέη (σε απόλυτα μεγέθη και ως ποσοστό του ΑΕΠ) στο επίπεδο που απαιτούν οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες αποκλειστικά μόνο με εθνικές προσπάθειες. Αν το επιχειρήσουν θα πρέπει να εφαρμόσουν και στο μέλλον «τυφλή» λιτότητα που όμως θα επιδεινώσει την κρίση χωρίς να λύσει το πρόβλημα της υπερχρέωσης. Επομένως, λογικό είναι να αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις» από την ΕΕ.

Σύμφωνα με την έκθεση, «κάθε κράτος μέλος θεσμοθετεί και τηρεί τον κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού («χρυσός κανόνας»)» ενώ, όπως επίσης σημειώνεται στο σχετικό κείμενο, «η Ελλάδα θα πρέπει να δημοσιοποιήσει το νέο Μεσοπρόθεσμο 2014-2016 μέχρι τα τέλη Απριλίου 2014. Θα πρέπει να περιλαμβάνει τα μέτρα που θα διασφαλίσουν τη δημοσιονομική ισορροπία για την περίοδο μετά το τρέχον Μνημόνιο. Θα γίνουν τότε φανερές οι δεσμεύσεις της χώρας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο».

Βλέπε συνημμένο (ολόκληρη η έκθεση):

http://photo.kathimerini.gr/files/ul/kath23/WebOthers/ekthesi200114.pdf

  • ΓΓ Εσόδων Θεοχάρης: Έχω εισηγηθεί στο υπ Οικονομικών να μειωθούν τα πρόστιμα για ορισμένες κατηγορίες

Εισηγήσεις στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών για μείωση των φορολογικών προστίμων σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έχει καταθέσει ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων Χάρης Θεοχάρης. Απαντώντας στις έντονες διαμαρτυρίες φορολογουμένων, αλλά και φοροτεχνών λογιστών για να νέα πρόστιμα του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας τα οποία «τιμωρούν» αυστηρά ακόμη και το ανθρώπινο λάθος, ο Χάρης Θεοχάρης αποκάλυψε πως έχει υποβάλει προτάσεις στην κυβέρνηση για το θέμα των προστίμων. «Δεν καταλαβαίνετε πως δεν βάζω τα πρόστιμα; Η δουλειά μου είναι να τα επιβάλλω σε όλους και όχι μόνο στους μισούς», ανέφερε μέσω twitter o Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, ενώ απαντώντας στο ερώτημα εάν έχει σκεφτεί τι αντιμετωπίζουν πλέον οι φορολογούμενοι και οι λογιστές ο Χάρης Θεοχάρης απάντησε : «Το έχω σκεφτεί και έχω κάνει τις όποιες προτάσεις μου. Δεν μπορώ να κάνω παραπάνω».

ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ (ΔΙΕΘΝΗ)

  • Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν κεφαλαιακό έλλειμμα 767 δισ. ευρώ (1 τρισ. δολάρια) πριν από τα αποτελέσματα της έρευνας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με την οικονομική υγεία των τραπεζών της ευρωζώνης.

Σύμφωνα με μελέτη οι γαλλικές τράπεζες εμφανίζουν τη μεγαλύτερη μαύρη τρύπα ύψους 285 δισ. ευρώ, ενώ ακολουθούν οι γερμανικές τράπεζες με 199 δισ. ευρώ. Τη μελέτη με ημερομηνία την 15η Ιανουαρίου υπογράφουν ο Sascha Steffen του European School of Management and Technology του Βερολίνο και ο Viral Acharya του New York University. Η ΕΚΤ που εδρεύει στη Φρανκφούρτη διεξάγει αξιολόγηση σε τρία στάδια των τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων προτού αναλάβει την εποπτεία των περίπου 130 τραπεζών σε όλη την ευρωζώνη το Νοέμβριο. Οι Steffen και Acharya εξέτασαν 109 από τις 124 τράπεζες της ευρωζώνης που θα είναι μέρος της τραπεζικής ένωσης συμπεριλαμβανομένης της Deutsche Bank AG (DBK), Credit Agricole (ACA) Α.Ε., BNP Paribas SA (BNP) και της Banco Santander. Οι συντάκτες της έκθεσης βλέπουν ειδικά για τις γερμανικές τράπεζες ιδιαίτερα υψηλούς κινδύνους. «Η Γερμανία έχει πολλά κρατικά ιδρύματα που ενδέχεται να απαιτήσουν κρατικές εξασφαλίσεις ή / και bail-ins”. Οι ισπανικές τράπεζες έχουν ανοίγματα 92 δισ. ευρώ ενώ οι ιταλικές τράπεζες έχουν έλλειψη κεφαλαίων ύψους 45 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τη μελέτη. “Τα αποτελέσματά της έρευνάς μας δείχνουν ότι με την έκδοση κοινών μετοχών και κουρέματος στους πιστωτές μειωμένης εξασφάλισης, θα πρέπει να είναι δυνατή η αντιμετώπιση των αναγκών σε κεφάλαια πολλών τραπεζών,” αναφέρουν οι συντάκτες της μελέτης. “Κάποιοι, ωστόσο, θα απαιτήσουν κεφάλαια από το ταμείο διάσωσης ειδικά σε περίπτωση bail-in που είναι δύσκολο να εφαρμοστεί χωρίς την επιβολή ζημιών σε ομολογιούχους, οι οποίοι μπορούν να είναι άλλες τράπεζες (τράπεζες να έχουν δανείσει άλλες τράπεζες)”. Κεφάλαια από το ταμείο διάσωσης αναμένεται να χρειαστεί ο τραπεζικός τομέας της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και του Βελγίου, τονίζεται από τους Steffen και Acharya.

  • Κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομικά οι εισοδηματικές ανισότητες

Κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία αποτελεί η αυξανόμενη εισοδηματική ανισότητα, όπως τονίζει η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, λίγες ημέρες πριν την έναρξη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας. «Οι επιχειρηματικοί και πολιτικοί ηγέτες στο Παγκόσμιο Οικονομικό Συνέδριο πρέπει να θυμηθούν ότι σε πάρα πολλές χώρες τα οφέλη της ανάπτυξης απολαμβάνουν πάρα πολύ λίγοι άνθρωποι. Αυτό δεν αποτελεί συνταγή για τη σταθερότητα και βιωσιμότητα», δήλωσε η επικεφαλής του ΔΝΤ σε συνέντευξή της στους Financial Times. Σε έκθεση της φιλανθρωπικής οργάνωσης Oxfam, που δημοσιεύθηκε σήμερα, υπολογίζεται, με βάση τον κατάλογο του Forbes, ότι ο πλούτος 1,7 τρισ. δολαρίων που ανήκει στους 85 πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο αντιστοιχεί στο εισόδημα που έχει το φτωχότερο 50% του παγκόσμιου πληθυσμού. Εν τω μεταξύ, δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg αναφέρεται σε έρευνα της εταιρείας δημοσίων σχέσεων Edelman, που δημοσιοποιήθηκε εν όψει του συνεδρίου του Νταβός, από την οποία προκύπτει ότι η εμπιστοσύνη στις κυβερνήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο μειώθηκε σε σχέση με το 2013. Το WEF έχει επιλέξει ως ένα σημαντικό θέμα για τις φετινές εργασίες του, που αρχίζουν την Τετάρτη, το εισοδηματικό χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών.

Σχολιάστε

Στέλιος Ελληνιάδης

ΑΠΟΨΕΙΣ & ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο

του Βένιου τα καμώματα

Καιρός ήταν να μπούμε στην ψηφιακή εποχή. Μιας που έτσι κι αλλιώς γράφω, όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να διαβάσουν εδώ είτε δικά μου κείμενα είτε κείμενα που τράβηξαν την προσοχή μου. Καλως ήρθατε!

ΣΥΡΙΖΑ/EKM Χολαργού - Παπάγου

Μονόδρομοι υπάρχουν μόνο όταν ο καθένας πορεύεται μόνος του

AΡΧΕΙΟ ΕΝΘΕΜΑΤΩΝ 2010- 8.5.2016

Επιμέλεια: Στρατής Μπουρνάζος - Συντακτική ομάδα: Μάνος Αυγερίδης, Μαρία Καλαντζοπούλου, Ιωάννα Μεϊτάνη, Στρατής Μπουρνάζος

WordPress.com News

The latest news on WordPress.com and the WordPress community.